Przekazy ustne

Wśród mieszkańców znane są trzy grupy powstania nazwy wsi [1]: 

1. Najbardziej prawdopodobne jest utworzenie słowa Łyśniewo od czasownika lśnić, łysnąć, błysnąć. Teza ta związana jest z głównie z dwiema historiami. Pierwsza z nich nawiązuje do pięknego zamku położonego według legendy na wyspie na jeziorze Miemino, który lśnił pod wpływem promieni słonecznych i zachwycał każdego. Druga opowieść dotyczy wybielonego wapnem dworu Łyśniewskiego, którego blask z daleka dostrzegano. Istnieje jeszcze prawdopodobieństwo że nazwa wioski pochodzi od mieniącej się (lśniącej) pod wpływem promieni słonecznych tafli jeziora. Przyjmuje się, że obecna nazwa wsi jest wynikiem dołączenia do słowa lśnić/łysnąć popularnej w tym rejonie odmienionej końcówki językowej -owo tworząc tym samym wyraz Lśniewo/Łyśniewo.
2. Innym źródłem słowa Łyśniewo mogło być nazwisko Lis/Liss, z którego później powstało Lisniewo/Lissniewo. Do dziś dnia w Łyśniewie mieszka kilka rodzin o tym nazwisku.
3. Ostatnia przesłanka wedle której mogło powstać słowo Łyśniewo wskazuje na popularne w tym regionie zwierzę − lisa pospolitego. Koncepcja ta ma swoje uzasadnienie, gdyż nie wiadomo, czy w momencie powstawania nazwy osady nazwisko Lis występowało na tych terenach.

Historyczna przesłanka

Najstarszego zapisu o Łyśniewie dokonali Krzyżacy, którzy w swoich sprawozdaniach finansowo-gospodarczych z lat 1414–1438 odnotowali wieś pod nazwą Lyssenow [2]. Na bazie tej najstarszej historycznej wzmianki można wysnuć jeszcze jedną - nie opartą o legendy - hipotezę powstania nazwy wsi. Słowo Lysse-now mogło być zaczerpnięte od staroniemieckiego słowa eynf-lysse [3] oznaczającego dopływ wody. Podobny rdzeń posiada również staroniemieckie słowo na określenie rzeki (v-lys) [4]. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że ów "dopływ wody" do średniowiecznego Łyśniewskiego młyna pochodził z terenów podmokłych i bagnistych rozpościerających się tuż przed wsią. Pierwszy zresztą opis Łyśniewa – sporządzony nieco ponad sto lat później – nie pozostawia wątpliwości i wyraźnie wskazuje na to, że wieś położona była na gruncie leśnem i błotnem [5]. Jest to o tyle cenna informacja, gdyż jest to pierwsze napotkane w dokumentach zdanie opisujące teren Łyśniewa.

Sytuację analogiczną prezentuje geneza nazwy innej kaszubskiej wsi − Luzina. Wśród różnych określeń tej wioski widnieje także termin Lyssenow nadany za panowania Krzyżaków w 1414 roku [6]. Nazwa wsi pod Wejherowem według badaczy wywodzi się od podmokłych bagnistych terenów (luźa) lub od rzeki płynącej w bagnistym otoczeniu (luz – łuź). Identyczne staroniemieckie nazewnictwo dwóch niezwiązanych ze sobą miejscowości jednoznacznie wskazuje na podobne uwarunkowania naturalne, z których wywodzi się nazwa wsi. Można zatem przypuszczać, że pierwsza historyczna nazwa Łyśniewa nawiązywała do krajobrazu, jaki rozciągał się na nizinnym terenie XV-wiecznego Lyssenowa.

Nazwa wsi na przestrzeni wieków

Ze względu na zmieniającą się przynależność terytorialną, a w związku z tym i różne wzorce kulturowe, modyfikacjom ulegało także nazewnictwo. W dokumentach używane są następujące określenia wsi:

• Lyssenow (1437/1438), 
  
• Lissnieuo (1565),
• Lißniewo (1570), 
  
• Liszniewo (1571),
• Lisniowo (1598),
• Liśniewo (1664),
• Łysniewo (1749),
• Łyśniewo (1765),
• Lisniewo (1773),
• Lischniewo/Lissniewo (1789),
• Liesnewo (1832),
• Lysniewer/Lisnewer (1848),
• Lyszniewo (1882),
• Lissnau (1884),
• Łyśniewo (1921),
• Lißniewo/Lissniewo (1939),
• Lischnau (1943),
• Łyśniewo (1945),

• Łyśniewo Sierakowickie (2012).